HỎA PHỤNG LIÊU NGUYÊN - HẮC ÁM ĐẠI NGHĨA LUẬN – CHUYỆN VỀ NHỮNG KẺ XẤU
Thủ bút: Hoàng HưngNgày: 11/05/2015Nguồn: HỘI NHỮNG NGƯỜI HÂM MỘ HỎA PHỤNG LIÊU NGUYÊN
“Giết hết kẻ xấu rồi … liệu thế gian có toàn là người tốt ?”
Hãy suy kĩ các mệnh đề trong câu hỏi này, kể cả những ý không hiện ra trên bề mặt câu chữ … bởi có những điều chúng ta tưởng đã nhận thức được rõ ràng, nhưng kì thực, lại không dễ như vậy…
Thế nào là kẻ xấu? thế nào là người tốt ?Giết người là tốt hay là xấu?Và liệu… “giết” đã là biện pháp tốt nhất?
“Ở thời bình cứu một người được vài người vui, trong thời loạn giết một người, thiên hạ vui hết mấy ngày…” Trong thời loạn hóa ra mọi thứ lại nhập nhằng, mờ mịt hơn …
Phải, giết một kẻ xấu, chuyên làm điều xằng bậy, gây tội ác khắp nơi thì cái chết của hắn sẽ là cả một lễ hội ăn mừng đối với những kẻ từng là nạn nhân của hắn…
Thế còn giết người vô tội?
Câu hỏi ấy không tồn tại trong đầu hắn, kẻ được gọi là “người mạnh nhất Bát Kỳ”, kẻ mang một vẻ ngoài ốm yếu, thư sinh, nho nhã đã lạnh tay buông một câu hỏi nhẹ tênh cho thuộc hạ
“ Chúng ta đã giết được bao nhiêu người rồi?”
Bao nhiêu người đã chết cho cái lần xuất sơn kinh hoàng của hắn? Quách Gia không biết, không ai biết… Bất luận là một vạn hay ba mươi vạn, là sự thật hay tin đồn không quan trọng, máu đã nhuộm đỏ cả Bành Thành, Từ Châu, Quảng Bố… đến nỗi ngay cả binh lính Tào Tháo cũng kinh hãi mà khuyên y nương tay… nhưng không, máu lại tiếp tục đổ cho cái lý tưởng của y…
“ Lòng người đen tối, thiên hạ cũng đen tối……Muốn cứu thiên hạ trước hết lại phải giết cả thiên hạ”
Hắn không màng tới tiếng tăm, nhưng thiên hạ để ý, binh sĩ của y cũng để ý, như những lời thực tâm của họ…
“Trên chiến trường sinh mạng là đáng quý, kẻ không đánh mà khuất phục được kẻ địch là đại cứu tinh của sĩ tốt”
“Tuy nói binh pháp hắc ám là đại nghịch bất đạo… nhưng nhân từ với địch là tàn nhẫn với chính mình”
“Tấn công vào thành, thương vong sẽ vô số… chỉ cần lửa tiếp tục vây, kẻ địch sẽ tự động đầu hàng, chúng ta cũng tự dưng mà thắng… trời cao thương xót, sau này về phải thắp thương tạ lễ, với lại cũng cầu cho quân sư sống lâu trăm tuổi”
Cả đời Quách Gia chưa bao giờ rao giảng về đại nghĩa của binh pháp hắc ám, nhưng binh sĩ của y cũng tự thấm nhuần được. Chiến tranh là tàn nhẫn, ta không chết thì ngươi chết, chỉ cần được sống, gì cũng dám làm… huống chi là sinh mệnh của kẻ khác…
Đại nghĩa của binh pháp hắc ám là thứ phức tạp rất khó hiểu mà bản thân những kẻ có liên quan tự có cách hiểu riêng… Với binh sĩ, họ không cần phải thí mạng, tốn ít xương máu mà thu phục được địch, đó là đại nghĩa… Với Quách Gia, bỏ ngoài tai những điều tiếng, giết một thành hàng phục mười thành, có lẽ… đối với hắn, mạng sống của binh sĩ và quân dân mười thành mà hắn hàng phục được bảo toàn, đó là đại nghĩa… Xa hơn một chút, trong những lúc đàm đạo cùng kẻ đồng chí hướng là tam sư huynh, hai môn đồ xuất sắc của binh pháp hắc ám cũng thống nhất đẩy thiên hạ vào chỗ chết, chỗ loạn lạc để đời sau thấu hiểu giá trị của thái bình, để mà gìn giữ… đó là đại nghĩa.
Có lẽ cũng vì đại nghĩa đó mà Tư Mã Ý cũng được xem là đồng quan điểm với hắn, bởi lý tưởng cả đời nhị công tử nhà họ Tư Mã vốn là “thiên hạ bây giờ đi đâu cũng gặp kẻ xấu, đối chọi với chúng chẳng khác chi lấy trứng chọi đá, chi bằng theo phò tá kẻ mạnh nhất, nhanh chóng bình định thiên hạ, sau đó soán chính, cải vị, điều đó không tốt cho thiên hạ hơn sao?”…
Đọc Hỏa Phụng Liêu Nguyên là trải nghiệm thú vị cho đầu óc chúng ta xoay chiều, lặn ngụp trong đạo lí, phân vân giữa những góc nhìn đa chiều, khó phán xét… trong thoáng chốc cũng dễ ngả lòng theo lý luận của hắc ám đại nghĩa, cũng chả trách, bởi cả Ngọa Long cũng phải ngẩn ngơ, bần thần trước lí lẽ đó, mà thoái chí, ngủ vùi… Nhưng đó chỉ một mặt của hắc ám đại nghĩa, Quách Gia không phải là kẻ duy nhất mang lý tưởng làm tôn chỉ duy nhất trong cuộc đời, suốt chiều dài lịch sử, có vô số cách làm khác cũng mang đặc trưng cho hắc ám đại nghĩa mà chúng ta từng gặp qua, những câu chuyện về những kẻ mà chúng ta hay gọi là người xấu…
Hãy nói về Valentine trong Kingsman: the secret service, một kẻ xấu, rất yêu và quyết tâm bảo vệ Trái đất đến cùng. Valentine xuất thân là một tỷ phú yêu chuộng hòa bình và yêu mến môi trường đến cùng cực. Trong suốt cuộc đời y đã đóng góp cả gia tài cho tất cả các chiến dịch, kế hoạch, chương trình bảo vệ môi trường cho đến khi y nhận ra, không kế hoạch nào khả thi trừ kế hoạch của chính ý… Sau nhiều năm tháng nỗ lực, hắn nhận ra nguyên nhân thất bại của các kế hoạch bảo vệ môi trường, nguyên nhân chính làm môi trường ngày càng tồi tệ, chính là: con người. Thế là Valentine lập kế hoạch thanh trừ… con người. Bằng cách tạo ra một con chip gắn với não tất cả mọi người trên thế giới, những kẻ tuân theo lệnh y thì sẽ giữ toàn mạng sống, những kẻ còn lại, đến ngày định mệnh, y sẽ cho vệ tinh phát ra một tần sóng chết chóc mà hắn đã nghiên cứu và tìm ra, tần sóng đó sẽ ảnh hưởng lên sóng não toàn nhân loại và khiến họ giết lẫn nhau… chỉ những kẻ có con chip – những tay chân của y, những kẻ được y chọn sẽ sống sót và thế giới sẽ lại tốt đẹp !
Nghe qua có vẻ không giống Quách Gia nhỉ ?
Thế thì hãy xem qua câu chuyện của Ozymandias, siêu anh hùng có trí tuệ thông minh nhất của thế giới Watchmen. Ozymandias là một trong những người yêu chuộng hòa bình như các thành viên khác trong nhóm Watchmen. Họ sinh ra trong bối cảnh của thời chiến tranh lạnh, lúc mà thế giới có thể bị hủy diệt 5,6 lần bởi số vũ khí hạt nhân mà hai siêu cường Mỹ và Liên Xô đang nắm giữ. Trong tình thế đó, Ozymandias đã lập ra một kế hoạch khủng bố để cứu nhân loại theo lý tưởng của hắn. Kế hoạch của Ozymandias có 2 mấu chốt: một vụ nổ lớn và Dr Mahattan. Dr Mahattan là siêu anh hùng có năng lực siêu nhiên duy nhất trong Watchmen, kẻ có thể phân thân, hàn gắn kim loại, đi bộ trên mặt trời v.v… gần tất cả mọi thứ siêu phàm nhất mà chúa có thể làm, nhưng Dr Mahattan không thể ngăn ngừa một thảm họa hủy diệt trái đất có thể xảy ra, Ozymandias thì có thể.
Ozymandias đã tạo ra một vụ nổ năng lượng phóng xạ khủng khiếp, thổi bay vài chục thành phố, giết chết 200 triệu người trên thế giới ngay trước mắt các Watchmen, mà quan trọng rằng, các yếu tố cấu thành nên vụ nổ ấy y hệt như đặc tính của Dr Mahattan. Một mặt, Ozymandias giết chết tất cả những kẻ biết kế hoạch của y cho dù là đồng đội trong Watchmen, một mặt y khiến Doctor Manhattan phải rời bỏ Trái Đất khi xoáy sâu vào tiền sử về bệnh tâm lý bằng cách chủ động gây ung thư cho những người thường gần gũi với Doctor Manhattan. Và thế là kế hoạch của y diễn ra một cách trơn tru, không thể ngăn cản và thành quả diễn ra ngay tức thì: chính phủ Mỹ và Liên Xô tạm ngưng chiến tranh lạnh, bắt tay vào tìm cách tiêu diệt Dr Mahattan cùng cam kết xóa bỏ vũ khí hạt nhân sau khi chứng kiến sự thảm khốc của vũ khí hạt nhân. Ozymandias đã tạo ra một kẻ thù chung cho hai kẻ thù truyền kiếp, để họ bắt tay nhau và chấm dứt hiểm họa hủy hoại trái đất bởi vũ khí hạt nhân với cái giá 200 triệu người…
Câu hỏi là như thế... có đáng không?
Nếu là Yagami Raito y sẽ bảo là đáng, câu trả lời đã được khẳng định kể từ ngày hắn nhặt được quyển Death Note và bắt đầu theo đuổi lý tưởng của mình. Với Death Note, Yagami Raito có thể giết bất kỳ ai bằng bất cứ hình thức nào mà không để lại dấu vết mà không ai có thể nghi ngờ thủ phạm là hắn. Nhưng Raito chọn cách khác. Giết tội phạm không thể ngăn tội phạm khác diễn ra, nên Raito quyết định tạo nên nỗi ám ảnh cho tội phạm bằng hình tượng Kira. Kira sẽ giết tất cả những kẻ phạm tội bằng hình thức đau tim như một hình thức lưu lại chữ kí cho công việc của mình lên các tội phạm. Qua đó tạo nên nỗi khiếp sợ khiến không ai dám phạm tội, và như quan điểm của Raito “một thế giới không cỏn tội phạm, là một thế giới tốt đẹp”. Phải, một lý tưởng quá đẹp cho đến khi y dùng quyền năng của mình, giết sạch những kẻ truy đuổi y…
Hy sinh vài thanh tra rỗi hơi để cứu thế giới là cái giá quá hời nhỉ?
Nói về cứu thế giới thì Ultron của Avengers cũng là một con quái vật muốn cứu thế giới. Ultron được Tony Stark – Ironman tạo ra với một tôn chỉ duy nhất là mang lại hòa bình cho nhân loại. Nhưng với trí tuệ nhân tạo và máy móc của mình, sau khi quét hết dữ liệu lịch sử nhân loại, Ultron kết luận rằng chính Avengers hay con người chính là nguyên nhân khiến hòa bình bị tổn hại, thế là nó quyết định mang lại hòa bình bằng phương thức nguyên thủy: tạo ra một thiên thạch đâm xuống để hủy diệt loài người như đã hủy diệt loài khủng long thời tiền sử, để rồi những kẻ sống sót sẽ xây dựng lại một thế giới tốt đẹp hơn ???
Dù kẻ xấu hay người tốt đều có một mục đích sống cao nhất trong cuộc đời mình, Điều nực cười là ngay cả khi hai loại người ấy có cùng một mục đích, cách làm cũng không giống nhau. Điều giống nhau duy nhất của cả hai loại người ấy chính là việc: ai cũng nghĩ rằng mình là người hùng !
Những kẻ xấu, làm việc xấu để hướng tới những gì tốt đẹp đều khiến chúng ta phải đắn đo, suy nghĩ, định nghĩa lại thế nào là “tốt” thế nào là “xấu”. Quách Gia cho tới cuối đời cũng phải luôn đấu tranh để suy nghĩ mình là loại nào bởi y luôn bảo “đi trên lưỡi đao chưa bao giờ là dễ dàng”. “Lưỡi đao” ấy chính là lằn ranh giới mong manh giữa “xấu” và “tốt”, bản thân việc đi trên lưỡi đao ấy cũng có thể gây ra tổn thương cho chính mình bởi lưỡi đao sắc bén ngay dưới chân. Có thể trong loạt người tôi kể trên, bạn có thể dễ dàng phán người tốt, người kia xấu hay cũng có thể dừng lại phân vân ở một người nào đó, nhưng kì thực, cả Quách Gia, Valentine, Ozymandias, Raito, Ultron đều cùng một loại người !
Loại người hướng tới những điều tốt đẹp, nhưng lại thích cách làm hoặc máy móc hoặc những gì tiện cho bản thân mình.
Và những kẻ như thế này mắc một sai lầm là tự cho mình quyền định đoạt sinh mệnh của những người vô tội. Quách Gia có thể tự hào rằng tài năng của mình đã cứu sinh mạng của binh sĩ, của những thành lũy đầu hàng bằng, phải y quan tâm đến những sinh mạng đó, thế còn hàng vạn người dân không tấc sắt trong tay, ngơ ngác đã chết vì binh pháp của y thì sao? Valentine có thể cứu lấy môi trường sống của nhân loại nhưng không thể tự cho mình cái quyền phán quyết ai được sống và ai được chết mà theo cách của y “thuận ta thì sống, nghịch ta thì chết”.
Với Ozymandias có phần phức tạp hơn, hắn có thể đã cứu được nhân loại nhưng nhân loại là ai? Và nhân loại nào đáng phải chết cho phần còn lại đáng được sống của hắn? ai trong số những kẻ hắn giết lại không đáng sống hay đáng cứu như phần còn lại? Ozymandias không quan tâm vì hắn cho hắn cái quyền đứng trên nhân loại giống như Yagami Raito. Raito giết những kẻ phạm tội vì cho rằng những kẻ đó gây khủng hoảng cho xã hội, nhưng hắn chỉ giết những kẻ mang danh tội phạm khi bị bắt thậm chí là chưa có kết quả điều tra cuối cùng. Ai chắc những kẻ đó đều phạm tội thực sự? Và đến cuối cùng, Raito cũng đã cho mình cái quyền giết những kẻ truy đuổi mình, những thanh tra tận tâm, dũng cảm không khiếp sợ trước thế lực siêu nhiên mà họ không hình dung nổi, Raito giết họ vì cho rằng họ đáng chết khi dám cản trở đại nghiệp của hắn ! Cuối cùng, Ultron kẻ khách quan nhất vì nó là máy móc, theo cách tính toán chính xác và thông thường nó chọn cách hủy diệt loài người vì khi nào còn loài người, ngày đó hòa bình của nhân loại còn bị đe dọa.
“Thiên hạ thời này đi đâu cũng gặp người xấu” phải nhưng không phải TOÀN BỘ đều là người xấu, “chống lại như lấy trứng chọi đá” thế có nghĩa là gặp cường quyền thì khuất phục, hùa theo và chấp nhận cho cái xấu lan rộng ra ư?
“Lòng người như thế tạo ra sự ngụy biện thiên cổ” bởi ai cũng thích biện minh cho mục đích của mình mà bỏ mặc những kẻ yếu thế hơn mình. “Trứng chọi đá” là một việc khó gần như bất khả thi nhưng không phải thấy khó là không làm, thấy lợi thì quên nghĩa, lấy sinh tồn chà đạp lên đạo lí. Bởi thế mới có những kẻ điên thấy khó nhưng không khuất phục như mục sư M Luther King - kẻ đã đấu tranh cho quyền bình đẳng của người dân đen trong một xã hội kì thị người da đen, mặc cho gia đình của mình bị đánh bom, ám sát. Là Nicolaus Copernicus, nhà bác học lỗi lạc chấp nhận bản án bị thiêu sống của giáo hội để chứng minh cho thuyết “mặt trời ở trung tâm vũ trụ chứ không phải Trái đất”, không phải để bảo vệ luận điểm cho bản thân ông mà để bảo vệ chân lý. Là những người hùng hy sinh vì độc lập dân tộc chứ quyết không làm nô lệ, không làm tay sai, an hưởng thái bình dưới ách đô hộ.
Những kẻ theo đuổi đại nghĩa hắc ám cho dù có biện minh như thế nào đi nữa cũng chỉ là những kẻ mù quáng theo đuổi đại nghĩa của mình, mang cái nhìn phiến diện mà làm điên đảo thiên hạ. Thiên hạ có thể suy đồi, có thể bạc nhược, nhưng không bao giờ là tất cả trong một khái niệm rộng lớn như thiên hạ, vì thế mà không thể phủ nhận, mà kéo sập tất cả mọi thứ, không thể vì khó mà tránh né, mà theo những cách đơn giản, thuận lợi cho mình làm.
Chiến thắng có thể đến tức thời nhưng hòa bình lâu dài mới là cái đáng được hướng đến. Lịch sử do kẻ chiến thắng viết ra, nhưng đó không phải là tất cả bởi chân lý tự nó có cách tỏa sáng của riêng mình.
----------
Để cập nhật những nội dung mới nhất, hãy ấn theo dõi mình qua những kênh bên dưới:
#nos #hoaphung #podcast
Nhận xét
Đăng nhận xét